( لَا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاء الْخَيْرِ...)

<div align="center"><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><strong><font size="5"><font face="momaiz"><font face="arial"><font color="#000000"><font face="traditional arabic"><font color="navy">بسم الله الرحمن الرحيم</font></font></font></font></font></font></strong></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font color="#000000"><font face="traditional arabic"><font color="navy">(</font></font></font> <font face="traditional arabic"><font color="red">لَا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاء الْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ الشَّرُّ فَيَؤُوسٌ</font></font></font></font></strong></font></font></font></div></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">قَنُوطٌ ، وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">عَذَابٍ غَلِيظٍ ، وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ</font> <font color="black"><font color="navy">)</font></font></font><font face="traditional arabic"><font color="purple">فصلت49-51</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">هذا إخبار عن طبيعة الإنسان من حيث هو ، وعدم صبره</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">وجلده ، لا على الخير ولا على الشر ، إلا من نقله الله من</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">هذه الحال إلى حال الكمال ، فقال</font> (</font><font face="traditional arabic"><font color="red">لَا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاء</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">الْخَيْرِ</font> ) <font color="darkgreen">أي</font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: لا يمل دائما من دعاء الله ، في الغنى والمال</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">والولد ، وغير ذلك من مطالب الدنيا ، ولا يزال يعمل على</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">ذلك ، ولا يقتنع بقليل ولا كثير منها ، فلو حصل له من</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">الدنيا ما حصل ، لم يزل طالبا للزيادة</font> .</font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic">( <font color="red">وَإِن مَّسَّهُ الشَّرُّ</font> ) <font color="darkgreen">أي</font> : <font color="navy">المكروه ، كالمرض والفقر وأنواع</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">البلايا</font> ( <font color="red">فَيَؤُوسٌ قَنُوطٌ</font> ) <font color="darkgreen">أي</font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: ييأس من رحمة الله تعالى ،</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">ويظن أن هذا البلاء هو القاضي عليه بالهلاك ، ويتشوش</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">من إتيان الأسباب على غير ما يحب ويطلب .</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">إلا الذين آمنوا وعملوا الصالحات ، فإنهم إذا أصابهم الخير</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">والنعمة والمحاب ، شكروا الله تعالى ، وخافوا أن تكون نعم</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">الله عليهم استدراجا وإمهالا ، وإن أصابتهم مصيبة في</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">أنفسهم وأموالهم وأولادهم صبروا ، ورجوا فضل ربهم ،</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">فلم ييأسوا .</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">ثـم قال تعـالى</font> ( <font color="red">وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ</font> )<font color="darkgreen">أي :</font></font><font face="traditional arabic"><font color="navy">الإنسان الذي يسأم من</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">دعاء الخير، وإن مسه الشر فيئوس قنوط</font> ( <font color="red">رَحْمَةً مِّنَّا</font> ) <font color="darkgreen">أي:</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">بعد ذلك الشر الذي أصابه ، بأن عافاه الله من مرضه ، أو</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">أغناه من فقره ، فإنه لا يشكر الله تعالى ، بل يبغى ويطغى ،</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">ويقول</font> ( <font color="red">هَذَا لِي</font> ) <font color="darkgreen">أي</font> :</font><font face="traditional arabic"><font color="navy">أتاني لأني له أهل وأنا مستحق له</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic">( <font color="red">وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً</font> )</font><font face="traditional arabic"><font color="navy">وهذا إنكار منه للبعث ، وكفر</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">للنعمة والرحمة التي أذاقها الله له .</font> (</font><font face="traditional arabic"><font color="red">وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="red">إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى</font> ) <font color="darkgreen">أي</font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: على تقدير إتيان الساعة ، وأني</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">سأرجع إلى ربي ، إن لي عنده للحسنى ، فكما حصلت لي</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">النعمة في الدنيا ، فإنها ستحصل لي في الآخرة وهذا من</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">أعظم الجراءة والقول على الله بلا علم ، فلهذا توعده بقوله</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic">( <font color="red">فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ</font> ) <font color="darkgreen">أي</font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: شديد جدا .</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic">( <font color="red">وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ</font> ) <font color="navy">بصحة أو رزق أو غيرهما</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic">( <font color="red">أَعْرَضَ</font> ) <font color="navy">عن ربه وعن شكره</font> ( <font color="red">وَنَأى</font> <font color="green">) أي</font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: ترفع</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic">( <font color="red">بِجَانِبِهِ</font> <font color="navy">) عجبا وتكبرا . وإن</font> ( <font color="red">مَسَّهُ الشَّرُّ</font> ) <font color="blue"><font color="green">أي</font></font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: المرض،</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">أو الفقر، أو غيرهما</font> ( <font color="red">فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ</font> ) <font color="blue"><font color="green">أي</font></font></font> <font face="traditional arabic"><font color="navy">: كثير جدا ،</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">لعدم صبره ، فلا صبر في الضراء ، ولا شكر في الرخاء ،</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="navy">إلا من هداه الله ومن عليه .</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><br><br></font></font><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font size="5"><strong><font face="momaiz"><font face="arial"><font face="traditional arabic"><font color="purple">من كتاب تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان</font></font></font></font></strong></font></font></font></div><div align="center"><font color="" face="Arial" size="4"><font color="#003300"><font face="momaiz"><font size="5"><font face="arial"><font size="5"><font size="5"><font face="traditional arabic"><font color="black"><font size="5"><strong><font color="purple">للشيخ : عبد الرحمن السعدي</font></strong></font></font></font></font></font></font></font></font></font></font></div>